kitabeler.gif

Mehmet Hüsrev Paşa Çeşmesi Kitâbesi

Mehmet Husrev Pasa Kitabe-780.jpg

Kitâbe:

Sadr-ı esbak Devletlû Mehmet Hüsrev Paşa hazretlerinin
Bundan akdemi otuz dört senesi hilâlinde
Defa-i ula Derya Kaptanlığı hengâmmda müceddeden bina
Ve inşa buyurmuş oldukları işbu çeşme-i lâtifin
Bu defa yine himmet-i hazret-i müşarünileyh
İle vuku bulan tamiri tarihidir
1259
Ketebehû Elhâc Abdülfettah
an utekay-i hazret-i müşarünileyh

Anlamı:

Eski sadrazam saygıdeğer Mehmet Hüsrev Paşa hazretlerinin
Bundan otuzdört yıl önce sene başında
İlk kez Kaptan-ı Derya olduğunda yeni baştan yapılmasını
Ve inşa edilmesini istemiş oldukları bu hoş ve gtzel çeşmenin
Yapılan tamirine ait tarihtir.
1843
Yazan, paşa hazretleri tarafından azat edilmiş Hacı Abdülfettah

Mehmet Hüsrev Paşa Çeşmesi

Mehmet Husrev-1.jpg

Mehmet Hüsrev Paşa çeşmesi.

Haliç’te, Halıcıoğlu sırtlarında Turşucu camisinin üst tarafındadır. Bir sıra kesme taş ve bir sıra horasan harçlı tuğla ile yapılmış olan büyük haznesinin üstü kiremit ile örtülüdür. Teknesi ve ayna taşı ile kitâbesi tümüyle beyaz mermerden yapılmıştır. Üç sıra satırdan ibaret olan bir kitabesi vardır.

Mehmet Husrev-2.jpg

Çeşmenin yandan görünümü.

Çeşmeyi yaptıran Hüsrev Mehmet Paşa Abaza'dır. Enderûndan yetişmiştir. Küçük Hüseyin Paşa’nın kaptanlığında mühürdar, sonra kethüdâ olmuştur. Karahisar mutasarrıflığında, İskenderiye muhafızlığında, İzmit valiliğinde görevlendirilmiş, 1226 (1811 M.) de Kaptanlık verilmiştir. Mısır, Diyarbakır, Selanik, Bosna, İsrail’i alarak tekrar Selanik, Karahisar, Bolu, tekrar Karahisar, sonra Erzurum, Kars ve tekrar Bolu, sonra Eğriboz valiliklerinde bulunmuş, bir süre Şark Seraskeri ve tekrar Erzurum valisi olarak 1238 (1822 M.) de ikinci defa kaptanlıkla görevlendirilmiş ve İpsara'yı fethetmiştir. 1242 (1826 M.) de azledilip Üsküdar'da otururken serasker olup Bolu, Kastamonu, Kângırı valiliği verilmiş ve 1252 (1836 M.) tarihinde azlolunmuşsa da ertesi sene Meclis-i Vâlâ (*) başkanlığına geirilmiş ve 1255 (1839 M.) yılında sadrazam ve 1256 (1840 M.) tarihinde azledilmiş ve Tekirdağı'na sürgün edilmiştir. Sonra affedilmiştir. 1262 (1845 M.) de Mecalisi Âliyi Tanzimlat'a (**) memur edilerek 1264 (1847 M.) te emekli edilmiştir. Ölümü 1271 (1854 M.) tarihindedir. Eyüp'te kendi türbesine gömülmüştür. Eyüp’te kütüphanesi ve çeşmesi vardır. 1250 (1834 M.) de Kocamustafapaşa tekkesini yenilemiştir. Görev hırsı, servet sahibi, yumuşak huylu, cömert, iş bilir, lâtifeci ve güler yüzlü idi. 100 yıla yakın yaşamıştır.

Mehmet Husrev-5.jpg

Çeşmenin önden görünümü.

(*) Meclis-i Vâlâ-yi Ahkâm-ı Adliyye : İslahat hareketlerinin gerektirdiği yeni kanunları hazırlamak, memurların muhakemeleriyle meşgul olmak, gerekli görülen devlet işlerinde oy kullanmak üzere 1253 (1837) yılında oluşturulan meclis.

(**) Meclis-i Ali-yi Tanzimat: Tanzimat'ın genektirdiği kanun ve yönetmelikleri hazırlamak, ülkenin islah ve îmarı için alınacak tedbirleri görüşmek ve karar oluşturmak, elde bulunan yönetmeliklerden düzeltilmesi gerekli görülenler hakkında fikirlerini bildirmek ve bunların değişimlerini hazırlamak, bakanların görevlerinden dolayı sorumlulukları durumunda muhakemelerini başlatmak, görevleriyle yükümlü olmak üzere 1270 (1854) târihinde kurulan meclis.

Mehmet Husrev Eski.jpg

Çeşmenin 1940'lardaki görünümü. Kaynak İstanbul Çeşmeleri, İbrahim Hilmi Tanışık, İstanbul Maarif Matbaası, 1943.

Mehmet Husrev-3.jpg

Çeşmenin arkadan görünümü..

Fotograflar: H.Veysel Güleryüz

 _______________________________________________________________________________________

Kitâbeler:

Ayşe Sultan Çeşmesi Kitâbesi

Ahmediye Sebili Kitâbeleri Hüseyin Avni Paşa Çeşmesi Kitâbesi

Ahmediye Çeşmesi Kitâbesi Beylerbeyi Camisi Kitâbeleri (2)

Beylerbeyi Camisi Kitâbeleri (1) Çuhadar Lâdikli Ahmet Ağa Çeşmesi Kitâbesi

Abbas Ağa Çeşmesi Kitâbesi (Beşiktaş)

Ümmü Gülsüm Çeşmesi Kitâbesi Kaptan Mustafa Paşa Çeşmesi Kitâbesi

Silahtar Mustafa Ağa Meydan Çeşmesi Kitâbesi

Sultan Üçüncü Ahmet Duvar Çeşmesi Kitâbesi Ali Bey Çeşmesi Kitâbeleri

Arap Camii, Âdile Sultan Şadırvanı Kitâbesi

Doğancılar, Çakırcı Hasan Paşa Camii Kitâbesi Ortaköy, Damat İbrahim Paşa Çeşmesi Kitâbesi

Bezmiâlem Vâlide Sultan Çeşmesi Kitâbeleri Doğancılar, Hasan Paşa Çeşmesi Kitâbesi

Kandilli, Sultan Birinci Mahmud Çeşmesi Kitabesi Alman Çeşmesi Kitâbesi

Doğancılar Maksemi Kitâbesi Zühtü Paşa Camii Kitâbesi

Zühtü Paşa İlkokulu Kitâbesi Kapalı Çanşı Kitâbesi

Aziz Mahmud Hüdâî Çeşmesi Kitâbesi Bereketzade Çeşmesi Kitabeleri

Galata Kulesi Kapı Kitâbesi Mihrişan Vâlide Sultan Çeşmesi Kitâbesi

Şehzade Mustafa Çeşmesi Kitâbesi Hacı Selim Ağa Kütüphanesi Kitâbesi

Sultan Üçüncü Selim Çeşmesi Kitabesi Yûşâ Camisi ve Türbesinin Kitabeleri

Selimiye Kışlası Kapılarının Kitâbeleri-5 Selimiye Kışlası Kapılarının Kitâbeleri-4

Selimiye Kışlası Kapılarının Kitâbeleri-3 Selimiye Kışlası Kapılarının Kitâbeleri-2

   Selimiye Kışlası Kapılarının Kitâbeleri-1   Mihrişah Valide Sultan Meydan Çeşmesi Kitâbesi

Sultan Üçüncü Mustafa (İskele) Camisi Kitabesi Nusretiye Camisi Muvakkıthanesisi Kitabesi

  Nusretiye Camisi Sebili Kitabesi  Teşvîkiye Câmi-i Avlusundaki Nişan Taşları Kitâbeleri

  Miskinler Tekkesi Çeşmesi Kitâbesi  Yeni Valde Camii Kitâbeleri

  Teşvikiye Camii Kitâbeleri  Bostancı Derbendî Namazgâhı Çeşmesi Kitâbesi

  Küçük Selimiye Camii (Çiçekçi Camii) Kitâbesi 

  Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kitâbesi

  Emirgân Meydan Çeşmesi Kitâbeleri,   Sadeddin Efendi Çeşmesi Kitâbesi

  Karaca Ahmed Sebili ve Türbesi Kitâbesi,   Rıza Paşa Çeşmesi Kitâbesi.

  Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi ve Kitâbesi,    Ayrılık Çeşmesi Kitâbesi

   Hacı Beşir Ağa Sütun Çeşmesi Kitâbesi,   Zevkî Kadın Çeşmesi Kitâbesi,

   Çinili Cami Cümle Kapısı,   Eyüp Sultan Türbesi Dış Duvarındaki Kitâbe,   Topkapı Sarayı Kubbealtı,

   Başkadın Meydan Çeşmesi,   Cihangir Camii,   Azap Kapısı Camii Kitâbesi,   Baba-Oğul Çeşmesi Kitâbesi,

   Karaki Hüseyin Ağa Camii,   Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Medresesi Mescidi,

   Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Medresesi,   Molla Aşkî Camii Kitâbesi,   Mahmud Paşa Camii Kitâbesi,

   Davud Paşa Camii Kitâbesi,   Mahmud Paşa Camii Cümle Kapısı İki Yanındaki Kitâbeler,

   Gülnûş Emetullah Vâlide Sultan Duvar Çeşmesi,   Ayazma Camii Çeşmesi    Mîmar Sinan Türbesi,

   Bursa Tekkesi (Arpacılar) Camii Kitâbesi,   Şemsi Paşa Camii Kitâbesi


vg_bilgisayarda.jpg

kitabeler_kucuk.gif

Bu bölümde çeşitli Osmanlı devri kitabelerinden örnekler sunulacaktır.
Bu kitabelerin bazılarının okunuşlarını da ayrıca vermekteyiz.
Hatalı okumalarımız olursa iletişim sayfamızdaki e-posta adresinden bilgi vermenizi önemli rica ederiz. Ayrıca, kitabelerin bulunduğu Osmanlı eseri hakkında da bilgiler verilecektir. Bu sayfamızda İstanbul'un kaybolan camileri hakkında da bilgiler vermekteyiz.


© 2011-2019 | H.Veysel Güleryüz